PROEV werd ontwikkeld door een consortium o.l.v. UGent en UAntwerpen, i.o.v. het Departement Onderwijs en Vorming

Doel professionaliseringstool

Deze professionaliseringstool, in de vorm van de PROEV-website, is er voor leraren, beleidsmedewerkers, graad- en zorgcoördinatoren, of schoolleiders - kortom: iedere onderwijsprofessional. Hij maakt je vertrouwd met de principes van een sterke evaluatiepraktijk en een krachtig evaluatiebeleid. De evaluatiepraktijken van leraren en het evaluatiebeleid van scholen blijken immers dé sleutel tot het realiseren van kwaliteitsvol onderwijs dat de leer- en ontwikkelingskansen van álle leerlingen maximaliseert.

De tool biedt concrete handvatten waarmee leraren en schoolleiders zich op het volledige continuüm van evaluatie kunnen bewegen. Ze komen hiermee ook tegemoet aan de eisen van een kwalitatieve evaluatiepraktijk en effectief evaluatiebeleid.

Schoolbreed professionaliseren

Idealiter zet je de materialen van de website niet individueel, maar wel breder in: met een kernteam, een vakgroep, een groep leraren uit dezelfde graad of het hele schoolteam.

Praktijkdeskundigen bevestigen dit:

Met evaluatie raak je aan de essentie van het schoolse gebeuren. Door hierop in te zetten, werk je rechtsreeks aan de hele onderwijskwaliteit. Hoe meer mensen hierbij betrokken worden, hoe sterker je dit als school maakt en hoe effectiever het wordt. Jullie bieden hier een totaalpakket aan, met zowel materialen voor schoolleiders als voor leraren. Ik denk dat het een antwoord biedt op wat veel scholen zoeken.
Pedagogisch begeleider
Als je de invloed van professionalisering wil voelen tot in de klas, als je echt wil slagen, dan moet je mensen betrekken. Je moet een zo groot mogelijk deel van het team mobiliseren, anders bloedt het dood. Een kernteam kan ervoor zorgen dat een bepaald onderwerp leeft en blijft leven binnen de school.
Directeur secundair onderwijs

Ook de wetenschappelijke literatuur promoot een collaboratieve, schoolbrede professionalisering, om diverse redenen:

  • Een doelgerichte, stapsgewijze samenwerking en sociale steun kunnen van doorslaggevend belang zijn voor de effectiviteit van een professionaliseringstraject.

    Onderlinge interactie, samenwerking en overleg tussen collega’s verhoogt de motivatie en zorgt voor een krachtige vorm van professioneel leren

  • Effectieve feedback geldt als één van de sterkste positieve invloeden op het leerproces. Zo ook bij leraren.

  • Leraren leren op verschillende manieren: in hun klas, op school, in vormingen, via co-teaching of mentoring, reflecteren over lessen, groepsdiscussies, enzovoort. Het leren van collega’s is een krachtige aanvulling bij formeel leren.

  • Schoolleiders spelen een cruciale rol in de effectieve organisatie en implementatie van professionaliseringstrajecten. Een weloverwogen, geplande en procesmatige implementatie die voldoende tijd, ruimte en ondersteuning voorziet, verhoogt de kans op succesvolle professionalisering.

  • Het evaluatiebeleid van scholen is van invloed op de evaluatiepraktijken van leraren. Desondanks weten we dat het evaluatiebeleid in scholen vaak niet breed gedragen is of zelfs onbestaand is. Evaluatie is nog te veel een zaak van individuele leraren die veelal geïsoleerd werken.

Bronnen
open
  • Beausaert, S. (2016). Leren van elkaar is efficiënter dan formeel leren. Klasse.

  • Borko, H. (2004). Professional development and teacher training: Mapping the terrain. Educational Researcher, 33(8), 3-15.

  • Burgess, S., Rawal, S. & Taylor, E.S. (2021). Teacher peer observation and student test scores: Evidence from a field experiment in English secondary schools. Journal of Labor Economics 39 (4): 1155-1186.

  • Desimone, L. M. (2009). Improving impact studies of teachers’ professional development: Toward better conceptualizations and measures. Educational Researcher, 38(3), 181-199.

  • Collin, J., & Smith, E. (2021). Effective Professional Development. Guidance Report. Retrieved from /eef-guidance-reports/effective-professional-development/EEF-Effective-Professional-Development-Guidance-Report.pdf?v=1683564991

  • Collin, J., & Quigley, A. (2021). Teacher Feedback To Improve Pupil Learning. Guidance Report. Retrieved from /eef-guidance-reports/feedback/Teacher_Feedback_to_Improve_Pupil_Learning.pdf?v=1682698186

  • Geyskens, J., Donche, V., & Van Petegem, P. (2010). Effectieve feedback als hefboom voor begeleid zelfstandig leren. Volume 25. P15-38. 

  • Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of educational research, 77(1), 81-112.

  • Kelchtermans, G., & Ballet, K. (2009). Geef eens een voorbeeld. Mechelen: Plantyn.

  • Merchie, E., Tuytens, M., Devos, G., & Vanderlinde, R. (2016). Hoe kan je de impact van professionalisering voor leraren in kaart brengen? Brussel: Departement Onderwijs en Vorming.

  • Sherrington, T., & Caviglioli, O. (2020). Teaching walkthrus. John Catt Educational Ltd. Woodbridge.

  • van den Boom-Muilenberg, E., Poortman, C., de Vries, S., Schildkamp, K., & van Veen, K. (2021). Leiderschap voor onderwijsontwikkeling: Van idee naar duurzame PLG. Uitgeverij Phronese.

  • Van Droogenbroeck, F., Lemblé, H., Bongaerts, B., Spruyt, B., Siongers, J., & Kavadias, D. (2020). TALIS 2018 Vlaanderen - Volume II. Brussel: Vrije Universiteit Brussel.

  • Vanhoof, J., Portael, L., & De Maeyer, S. (2013). Beleid en praktijk inzake leerlingevaluatie in Vlaamse secundaire scholen [Ongepubliceerd artikel]. Universiteit Antwerpen.

  • Wiliam, D., & Leahy, S. (2015). Embedding formative assessment. Practical techniques for k-12 classrooms. West Palm Beach, FL: Learning Sciences International.

  • Ysenbaert, J., Van Houtte, M., & Van Avermaet, P. (2020). Assessment policies and practices in contexts of diversity: unravelling the tensions. EDUCATIONAL ASSESSMENT EVALUATION AND ACCOUNTABILITY, 32(2), 107–126. /10.1007/s11092-020-09319-7.

Het één per één beoordelen van opdrachten van leerlingen, al dan niet aan de hand van vooropgestelde kwaliteitscriteria.
Een evaluatieresultaat is betrouwbaar wanneer het niet wordt beïnvloed door niet-relevante factoren. Het resultaat weerspiegelt de mate waarin een leerling de leerdoelen beheerst.
De zorg die alle leerlingen nodig hebben om zich te kunnen ontplooien en om gebruik te kunnen maken van hun talenten en mogelijkheden.
De mate waarin het werkgeheugen wordt belast. Om het leerproces te bevorderen, dien je de cognitieve belasting te optimaliseren.
Een cluster van kennis, vaardigheden en attitudes die leerlingen in complexe contexten kunnen toepassen.
De neiging om nieuwe informatie zodanig op te zoeken en/of te filteren dat deze de eigen ideeën, opvattingen en/of hypothesen bevestigt.
In een constructief afgestemd onderwijsproces zijn de leerdoelen, de (summatieve) evaluatie en de onderwijs- en leeractiviteiten op elkaar afgestemd.
In een constructief afgestemd onderwijsproces zijn de leerdoelen, de (summatieve) evaluatie en de onderwijs- en leeractiviteiten op elkaar afgestemd.
Een overzicht van de criteria die worden gebruikt om een opdracht te beoordelen. Het geeft aan waaraan een opdracht dient te voldoen en welke aspecten van belang zijn.
Het proactief, positief en planmatig omgaan met verschillen tussen leerlingen (interesses, leerstatus en leerprofiel) met als doel om een maximaal leerrendement voor alle leerlingen te realiseren op het vlak van motivatie, leerwinst en leerefficiëntie.
Het vermogen van leerlingen om informatie van verschillende bronnen te aanvaarden en te gebruiken om de kwaliteit van hun werk te verbeteren.
Het krijgen van te veel feedback waardoor leerlingen overrompeld worden en niet meer aan de slag kunnen met de feedback.
Aanpakken waarmee je het leerproces op de korte termijn bewust bemoeilijkt waardoor leerlingen harder moeten nadenken. Dit is gewenst omdat het op lange termijn voor leerwinst zorgt.
Het beschouwen van intelligentie als iets dat niet vaststaat, maar als iets kneedbaar. Personen met een growth mindset hebben de overtuiging dat capaciteiten ontwikkeld kunnen worden.
De neiging om een persoon (leerling) positief te beoordelen, gebaseerd op één positief aspect.
De neiging om een persoon (leerling) negatief te beoordelen, gebaseerd op één negatief aspect.
De moeilijkheid om je als expert te verplaatsen in de situatie van personen die bepaalde kennis (nog) niet hebben. Hoe meer kennis je hebt, hoe moeilijker om in te schatten hoe het is om deze kennis niet te hebben.
Een mentaal beeld van welk kwaliteitsniveau wordt verwacht, hoe verschillende kwaliteitsniveaus eruitzien en hoe je kan komen tot het nagestreefde kwaliteitsniveau.
De criteria die worden gehanteerd om te beoordelen in hoeverre een evaluatie succesvol was (= evaluatiecriteria, succescriteria).
De leerdoelen omschrijven wat leerlingen moeten kennen en kunnen op het einde van een leerproces. In deze tool wordt onder leerdoelen zowel de eindtermen, leerplandoelen als concrete lesdoelen verstaan die leraren kunnen nastreven.
De wijze waarop leerlingen leren. Verschillen in leerprofiel hebben vooral te maken met de leerstrategieën en de leervoorkeuren voor bepaalde activiteiten.
Wat leerlingen al kennen en kunnen. Verschillen in leerstatus uiten zich voornamelijk op (meta)cognitief vlak, maar gaan ook over verschillen op sociaal-affectief en (psycho)motorisch vlak.
Het spreiden van leermomenten doorheen de tijd om zo tot een hoger leereffect te komen.
Een evaluatie-instrument is valide wanneer het meet wat je beoogt te meten.
De maatregelen die het zorgteam neemt in samenspraak met leerling, ouders en leraren. Het doel is om leerlingen die extra zorg nodig hebben te ondersteunen om de gestelde leerdoelen te bereiken.
Het vertrouwen in de eigen bekwaamheid om een opdracht tot een goed einde te kunnen brengen.
Het vermogen om het eigen leren te plannen, te monitoren en te evalueren.
Het in eigen woorden uitleggen van de leerstof.