Leerlingen ondersteunen met hulpmiddelen

Beschrijving

Leerlingen verschillen van elkaar naargelang de ondersteuning die ze nodig hebben. Je kan hier proactief op inspelen door tijdelijke hulpmiddelen aan te bieden zolang leerlingen hier nood aan hebben. Wat de brede basiszorg betreft, voldoet een effectieve ondersteuning aan drie voorwaarden:

• Het gebruik van hulpmiddelen vermindert geleidelijk aan. Je moet tussentijds dus goed nagaan wat je leerlingen kennen en kunnen (formatief handelen)

• Er is sprake van een duidelijke transfer van verantwoordelijkheid richting de leerling.

• Het hulpmiddel is op maat van de leerling: zonder het hulpmiddel had de leerling de opdracht (nog) niet tot een goed einde kunnen brengen.

Voordelen

• Je sluit aan bij de leerbehoeften van de leerlingen.

• Het verlaagt de cognitieve belasting waardoor er meer ruimte vrij komt om tot leren te komen.

• Het aanbieden van de nodige ondersteuning waarmee leerlingen zelf tot het juiste antwoord komen, verhoogt de zelfredzaamheid en zelfregulatie (meer kan je hier lezen).

• Werken met tijdelijke ondersteuning verlaagt stress en frustraties.

• Het verhoogt het competentiegevoel van leerlingen wat de motivatie van leerlingen kan verhogen.

• Het vergroot de kans dat álle leerlingen de minimumdoelen behalen. Hierdoor verhoogt het de kansengelijkheid.

• Door tijdelijk ondersteuning aan te bieden waarmee leerlingen een opdracht zelfstandig kunnen uitwerken, stel je hoge verwachtingen aan je leerlingen.

• Slim georganiseerd, vereist het weinig bijkomend voorbereidingswerk. 

• Je kan het eenvoudig combineren met andere differentiatievormen.

Een beknopt literatuuroverzicht kan je hier vinden.

Voorbeelden van mogelijke hulpmiddelen

Je kan verschillende hulpmiddelen aanbieden om de leerlingen te ondersteunen tijdens het leren. Enkele mogelijkheden:

• Je voorziet woordenschatlijstjes voor meertalige leerlingen. Deze lijstjes kunnen veelgebruikte woorden (bijvoorbeeld instructietaal) of vakspecifieke termen bevatten. Ook kan je (online) woordenboeken ter beschikking stellen;

• Je maakt taalkaartjes aan met vervoegingen (vreemdetalenonderwijs) of met een dt-schema;

• De leerlingen die hier nood aan hebben, krijgen de toestemming om een rekenmachine te gebruiken bij wiskunde-oefeningen;

• Je stelt een rubric ter beschikking met de belangrijkste kwaliteitscriteria;

• Je biedt de mogelijkheid aan om een stappenplan te volgen;

• Je maakt steekkaartjes aan met handige tips of veelgemaakte fouten;

• Leerlingen krijgen een mindmap die de leerstof samenvat of in verband brengt met andere leerstofonderdelen;

• Je laat leerlingen een tijdsbalk of wereldkaart gebruiken om zich beter te situeren in tijd en ruimte;

• Je hanteert uitgewerkte voorbeelden om een oplossingsstrategie te verduidelijken. Nadien zet je deels uitgewerkte voorbeelden in om de oplossingsstrategie te laten toepassen;

• Je voorziet een of meerderde video’s waarin je ondersteunende informatie deelt;

• Je biedt de mogelijkheid aan om informatie op te zoeken op een laptop, tablet, …;

• Leerlingen met een beperkte woordenschat mogen gebruik maken van een (online) woordenboek of een website voor synoniemen;

• In een hoek van het lokaal voorzie je correctiesleutels en uitwerkingen van oefeningen onderverdeeld in stappen;

• Je legt een map aan met verschillende hulpmaterialen;

• Je voorziet visuele ondersteuning, zoals blokjes en staafjes om jonge leerlingen te ondersteunen bij het hoofdrekenen.

Peer tutoring

Je kan de leerlingen inschakelen als hulpbron voor elkaar. Duid een of meerdere peer tutors aan en geef de opdracht om de leerstof opnieuw uit te leggen, ondersteuning te bieden, of feedback te geven aan leerlingen die moeilijkheden ondervinden met de leerstof.  

Je biedt zelf hulp aan

Je kan de tijdelijke ondersteuning zelf voorzien:

• Je kan actief rondlopen en bijsturen waar nodig;

• Je kan een ‘helpdesk’ installeren waar leerlingen met moeilijkheden om jouw hulp kunnen vragen;

• Je kan verlengde instructie in een miniklas voorzien;

• Je kan remediëring aanbieden waarbij je extra uitleg en oefeningen voorziet tijdens de middagpauze of na de schooluren.  

Digitale mogelijkheden

Je kan hulpmiddelen ter beschikking stellen via de online leeromgeving van de school. Bijkomende instructie kan je aanbieden aan de hand van instructievideo’s van jezelf of opgenomen door medeleerlingen.