Wie heeft welke feedback wanneer nodig?

Beschrijving

Feedback is enkel effectief als leerlingen de verkregen informatie actief kunnen verwerken. Leerlingen hebben verschillende feedbacknoden, onder andere afhankelijk van hun beheersing en voorkennis. Dit kan zich manifesteren in verschillende behoeften wat betreft de timing van feedback en het niveau waarop feedback zich focust: de taak zelf, het proces of de zelfregulatie.

Voordelen

• Bewustwording van de verschillende feedbackniveaus waar je met jouw feedback op focust, stelt je in staat aanpassingen te doen waarmee je de effectiviteit van jouw feedback kan maximaliseren.

• Indien feedback is aangepast aan de capaciteiten en noden van leerlingen, kan dit leiden tot een verhoogde motivatie en betere leeruitkomsten.

Een beknopt literatuuroverzicht kan je hier terugvinden.

Reflectie-oefening effectieve feedback

Feedback kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de focus. Tabel 1 geeft voor elk feedbackniveau meer details.

Ook de timing van feedback kan variëren: je kan leerlingen zo snel mogelijk feedback geven of je kan de feedback (bewust) uitstellen. Meer details lees je in Tabel 2.

Gebruik onderstaande tabellen om voor jezelf na te gaan hoe je momenteel feedback geeft. Probeer dit bijvoorbeeld uit te drukken in percentages. Hoeveel procent van jouw feedback bestaat uit correctieve feedback? Hoe vaak maak je gebruik van zelfregulatie-feedback? Op welk niveau geef je het vaakst feedback? Zet je uitsluitend in op onmiddellijke feedback? Stel je de feedback soms bewust uit tot leerlingen een gelijkaardige opdracht maken?

Probeer hierbij steeds te reflecteren waarom je doet wat je doet.

Vergelijk de uitkomst van deze reflectie-oefening met de tabel die je kan terugvinden in het theoretisch overzicht van actie 4.

Blijkt de manier waarop je momenteel feedback geeft ook de meest effectieve aanpak? Wat kan je aanpassen om het leereffect te verhogen?

Wie welke feedback wanneer?

Hieronder vind je een een overzicht dat bovenstaande reflectie-oefeningen en bijhorende inzichten synthetiseert. Hierin staat welke feedbackvragen en -strategieën geschikt zijn voor de verschillende beheersingsniveaus van leerlingen (gaande van beginner, over vaardig tot expert). Dit overzicht slaat de brug tussen wetenschappelijke inzichten en de praktijk en vertrekt vanuit het werk van Brooks en collega’s (2019). Zij kwamen tot een matrix voor effectieve feedback, die wij hier hebben vertaald, concreet gemaakt en aangevuld. Het resultaat vind je in Tabel 3. Het is belangrijk de voortdurende interactie tussen de drie soorten feedback in het oog te houden en deze niet letterlijk te zien als vakjes die je lineair moet afvinken. Het verschil tussen de niveaus is in de praktijk niet altijd duidelijk. Leerlingen zijn soms een beginner voor het ene leerstofonderdeel, maar gevorderd voor het andere.

Een feedbackbeslissingsboom

Feedback is niet altijd zinvol. Leerlingen hebben soms te weinig (voor)kennis of hebben simpelweg onvoldoende gewerkt voor een bepaalde opdracht. In deze situaties is het eerder aangewezen om extra instructie of een duwtje in de rug te voorzien. Weeg dus steeds af of het zinvol is om feedback te geven.

Om leraren hierbij te helpen, stelde Harry Fletcher-Wood een beslissingsboom op die je hier kan terugvinden. Hij gaat hierbij uit van de volgende vier vragen. 1) Moet ik al ondersteuning geven? 2) Hoe kan ik verbetering ondersteunen? 3) Hoe zorg ik ervoor dat leerlingen feedback aannemen en er iets mee doen? 4) Hoe weet ik dat leerlingen vooruitgang hebben geboekt? Onze vertaling vind je terug in Figuur 1.

Digitale mogelijkheden

Je kan deze werkwijze doortrekken in een online of blended leeromgeving.